the best

pamela · Gość

WOS

Zasady prawa konstytucyjnego:

 Zasada legalizmu- nakazuje wszystkim organom państwa działanie wyłącznie na podstawie obowiązujących przepisów
 Zasada niepodległości i suwerenności RP- nieograniczona swoboda w sferze politycznej, militarnej, ekonomicznej i społecznej
 Zasada pluralizmu politycznego- równość wszystkich stronnictw politycznych
 Zasada podziału władz- trójpodział władz, podstawowym założeniem jest ochrona obywateli przed rządami autokratycznymi
 Zasada reprezentacji politycznej- określa, że naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli
 Zasada republikańskiej formy państwa- podporządkowanie prawu wszystkich innych norm, jej urzeczywistnieniem jest np. kodeks postępowania admin.
 Zasada społecznej gospodarki rynkowej- możliwość ingerencji państwa w sprawy gospodarcze
 Zasada sprawiedliwości społ.- zgodność prawa z zasadami sprawiedliwości społ.
 Zasada suwerenności narodu- określa podmiot władzy w państwie, czyli suwerena, władza zwierzchnia należy do narodu

Pojęcia:

 a contrario- wnioskowanie przeciwieństwa
 a maiori ad minus- wnioskowanie od większego do mniejszego
 a minori ad maius- wnioskowanie od mniejszego do większego [np. jeśli jest zakaz zbierania grzybów w lesie to tym bardziej wycinania drzew]
 Dobre prawo- stabilne prawo zapewniające człowiekowi bezpieczeństwo i ochronę jego praw
 Jurysdykcja- uprawnienie organu państwa do rozstrzygania spornych spraw
 Kontrasygnata- podpisanie aktu prawnego przez osobę drugą, szczególnie podpisanie przez premiera aktu urzędowego prezydenta, oznaczające że premier bierze na siebie odpowiedzialność
 Norma prawna- norma narzucona przez władzę państwową i zagwarantowana przymusem państwowym (każda norma określa adresata, okoliczności, wzór zachowania)
 per analogum- analogiczne
 Prawo naturalne- prawo przyrodzone człowiekowi, wypływające z ludzkiej natury
 Prawo pozytywne- prawo obowiązujące w danym państwie
 Praworządność- panowanie prawa w życiu publicznym
 Ratyfikacja- zatwierdzenie umowy międzynarodowej przez upoważniony do tego organ państwowy
 Vacatio legis- okres między datą ogłoszenia aktu normatywnego a dniem jego wejścia w Zycie

Funkcje i zadania prawa:

 Wychowawcza- kształtowanie pozytywnych zachowań
 Dystrybucyjna- rozdział dóbr społecznych
 Represyjna- wymierzanie kar za przestępstwa
 Kulturotwórcza- utrzymanie ciągłości historycznej narodu i państwa
 Regulacji życia społ.- utrwalenie ładu społ. Prawo zapewnia poczucie bezp.

Gałęzie i dziedziny prawa:

 Administracyjne- normy regulujące działalność administracji państwowej
 Cywilne- przepisy regulujące stosunki osobowe i majątki jednostki
 Europejskie- porządek prawny obowiązujący w UE
 Finansowe- reguluje zasady i tryb gromadzenia oraz wydatkowania środków pieniężnych przez państwo
 Inicjatywa ustawodawcza- przedłożenie przez wnioskodawcę gotowego projektu ustawy sejmowi
 Karne- przepisy zawierające zakazy lub nakazy, których naruszenie lub niespełnienie zagrożone jest karą. Dzieli się na materialne, procesowe i wykonawcze
 Konstytucyjne- reguluje podstawowe zasady ustroju politycznego państwa, jak zasada suwerenności narodu, podział władzy.
 Międzynarodowe publiczne- normy regulujące stosunki międzynarodowe
 Pracy- przepisy dotyczące umowy o pracę, bezp. I higieny pracy
 Rodzinne- przepisy normujące stosunki majątkowe i niemajątkowe rodziny. Dotyczą zasad zawarcia, ustania i unieważnienia małżeństwa.

Hierarchia aktów prawnych:
 Konstytucja
 Ustawa
 Ratyfikowane umowy międzynarodowe
 Akty wykonawcze
 Akty wewnętrzne
 Prawo miejscowe

Proces legislacyjny w Polsce:

 Inicjatywa ustawodawcza przysługuje:
• Posłom ( co najmniej 15)
• Senatowi (jako całej izbie)
• Prezydentowi RP
• Radzie Ministrów
• Grupie min. 100tys. Obywateli
 3 czytania:
• Pierwsze czytanie: projekt trafia do komisji, która nanosi poprawki
• Drugie czytanie: sejm wysłuchuje sprawozdanie, poprawki, dyskusja
• Trzecie czytanie: kończy się głosowaniem za uchwaleniem lub odrzuceniem ustawy

 Uchwaloną ustawę marszałek sejmu przekazuje senatowi [który w ciągu 30dni może ją uchwalić bądź odrzucić]
 Prezydencki etap legislacji: marszałek sejmu przekazuje ustawę prezydentowi, który ma 21 dni na to aby ją podpisać i zarządzić ogłoszenie w Dzienniku Ustaw.

Podział przestępstw ze względu na wysokość grożącej kary:

 Zbrodnie- czyny zagrożone karą powyżej 3lat pozbawienia wolności
 Występki- czyny zagrożone karą powyżej 30 stawek dziennych wynagrodzenia sprawcy, kara pozbawienia lub ograniczenia wolności przekraczającą miesiąc (zniesławienie)

Podział przestępstw ze względu na sposób ściągania kary:

 Ścigane z urzędu-
 Ścigane na wniosek
 Publiczno skargowe
 Prywatnoskargowe